Odszukanie książki i uratowanie lub odbudowanie całej biblioteki to fantastyczna przygoda. Nasz obecny zbiór składa się z bibliotek 52 klasztorów dziewięciu zakonów i stanowi niewielką, ale znaczną część całości, którą posiada Narodowy Instytut Antropologii i Historii.
Powstanie tych bibliotek klasztornych wynikało z chęci pierwszych franciszkanów nadania tubylcom wyższego wykształcenia, a także dokończenia szkolenia zakonników, którzy przybyli z Hiszpanii z niższymi zakonami.
Przykładem pierwszego był College of Santa Cruz de TlatelolcoPonadto wyrażane jest pragnienie niektórych franciszkanów, aby poznać miejscowe wierzenia, przekonania i zainteresowanie, co w wielu przypadkach osiąga kulminację w humanistycznych przedsięwzięciach ratunkowych. Tlatelolco było owocnym pomostem dla tego podejścia. Między innymi San Francisco el Grande, San Fernando, San Cosme to domy, w których kształciło się wielu franciszkanów, którzy ukończyli studia do złożenia ślubów zakonnych.
W tych szkołach dla tubylców, a w klasztorach dla nowicjuszy utrzymywano także reżim monastyczny z lekcjami łaciny, hiszpańskiego, gramatyki i filozofii, połączonymi z katechizmem i liturgią. Aby wesprzeć te badania, biblioteki i księgarnie, jak je wówczas nazywano, zostały wzbogacone dziełami, które udostępniły uczniom podstawowe zagadnienia i aspekty dziedzictwa kulturowego Starego Świata.
W inwentarzach zapisywane są dzieła klasyków greckich i łacińskich: Arystotelesa, Plutarcha, Wergiliusza, Juvenala, Liwiusza, św. Augustyna, ojców Kościoła i oczywiście Pisma Świętego, oprócz katechizmów, doktryn i słowników.
Biblioteki te od początku były również pielęgnowane wkładem rodzimej wiedzy z zakresu medycyny, farmakologii, historii i literatury przedhiszpańskiej. Innym źródłem, które je wzbogaciło, były Impresje meksykańskie, produkt fuzji dwóch kultur, które zostały napisane w rdzennych językach. Słownictwo Moliny, Psalmodia Christiana z Sahagún i wiele innych zostało napisanych w języku nahuatl; inne w Otomí, Purépecha i Maya, napisane przez braci Pedro de Cante, Alonso Rangel, Luisa de VilIalpando, Toribio de Benavente, Maturino Cilberta, by wymienić tylko kilku. Grupa tłumaczy i informatorów na temat rdzennej kultury, kierowana przez wielkiego latynosa Antonio VaIeriano, pochodzącego z Atzcapotzalco, wyprodukowała dramaty religijne w języku nahuatl, aby ułatwić tworzenie. Wiele dzieł klasycznych zostało przetłumaczonych przez trójjęzyczną ludność tubylczą mówiącą nahuatl, hiszpański i łacinę. Dzięki nim można zintensyfikować ratowanie starożytnych tradycji, opracowywanie kodeksów i kompilację świadectw.
Pomimo różnych zakazów, cenzur i konfiskat meksykańskich drukarzy, wydanych przez Koronę, niektórzy - tacy jak Juan Pablos - nadal drukowali dzieła franciszkanów, dominikanów i augustianów w Meksyku i wierni zwyczajowi W XVI wieku sprzedawali je bezpośrednio w swoim warsztacie. To im zawdzięczamy kontynuację pewnej produkcji, która wzbogaciła księgarnie o tego typu prace.
Biblioteki klasztorne nie były wyłączone z aktualnego problemu utraty książek z powodu kradzieży i sprzedaży materiałów bibliograficznych części ich opiekunów. Jako środek ochrony przed umyślną utratą biblioteki zaczęły używać „Znaku ognia”, który wskazywał na własność książki i łatwo ją zidentyfikował. Każdy klasztor wymyślił specyficzne logo, składające się prawie zawsze z liter z nazwy klasztoru, jak franciszkanie i jezuici, lub używając symbolu zakonu, tak jak to robili między innymi dominikanie, augustianie i karmelici. Znaczek ten był nanoszony w górnych lub dolnych odcinkach druku, rzadziej w nacięciu pionowym, a nawet wewnątrz książki. Marka została zastosowana rozgrzanym do czerwoności żelazkiem, stąd jej nazwa „ogień”.
Wydaje się jednak, że kradzież książek w klasztorach była tak częsta, że franciszkanie udali się do papieża Piusa V, aby dekretem położyć kres tej sytuacji. Tak więc w Papieskim Dekrecie wydanym w Rzymie 14 listopada 1568 r. Czytamy, co następuje:
Jak zostaliśmy poinformowani, niektórzy wspaniali z sumieniem i chorzy z chciwości nie wstydzą się wyciągać książek z bibliotek niektórych klasztorów i domów zakonu braci św. Franciszka dla przyjemności i trzymać w rękach do użytku, w niebezpieczeństwie dla ich dusz i samych bibliotek, i niemałej podejrzliwości wobec braci z tego samego zakonu; W tej sprawie, w zakresie, który interesuje nasz urząd, pragnąc w odpowiednim czasie, dobrowolnie i zgodnie z naszą zdecydowaną wiedzą, ustanowić środek zaradczy, zgodnie z obecnym brzmieniem, zarządzamy każdą świecką i zwykłą kościelną w jakimkolwiek państwie, stopień, porządek lub warunek, jakim mogą być, nawet jeśli lśnią godnością biskupią, aby nie kradli przez kradzież lub w jakikolwiek sposób, który zakładają z wyżej wymienionych bibliotek lub niektórych z nich, dowolnej książki lub zeszytu, ponieważ chcemy poddać się któremuś z porywaczy na karę ekskomuniki i ustalamy, że na miejscu nikt poza Papieżem Rzymu nie może otrzymać rozgrzeszenia, chyba że tylko w godzinie śmierci.
Ten papieski list musiał zostać wywieszony w widocznym miejscu w księgarniach, aby wszyscy byli świadomi apostolskiej cenzury i kar, jakie poniesie każdy, kto przywłaszczył sobie dzieło.
Niestety zło trwało, pomimo wysiłków podejmowanych w celu przeciwdziałania mu. Pomimo tych niesprzyjających okoliczności powstały bardzo ważne biblioteki, które w szerokim zakresie wspierały studia i badania prowadzone w klasztorach i szkołach zakonów ewangelizujących w całej Nowej Hiszpanii. Te księgarnie zaczęły zawierać ogromne bogactwo kulturowe, którego integracja różnych elementów składających się na nie nadała im nieocenioną wartość w badaniach nad kulturą Nowej Hiszpanii.
Były prawdziwymi ośrodkami kultury, które rozwinęły prace badawcze w wielu dziedzinach: historycznej, literackiej, lingwistycznej, etnohistorycznej, naukowej, naukowej, łacińskiej i języków rdzennych, a także w nauce czytania i pisania dla rdzennych mieszkańców.
Biblioteki klasztorne zostały skonfiskowane za rządów Juareza. Oficjalnie książki te zostały włączone do Biblioteki Narodowej, a wiele innych zostało zakupionych przez bibliofilów i księgarzy w Mexico City.
Obecnie funkcja Biblioteki Narodowej Antropologii i Historii polega na koordynowaniu zadań związanych z organizacją funduszy konwentualnych, którymi opiekuje się Instytut w różnych Ośrodkach INAH Rzeczypospolitej, w celu oddania ich do służby naukowej.
Gromadzenie zbiorów, integracja księgarni każdego klasztoru oraz, w miarę możliwości, powiększanie ich zapasów to wyzwanie i, jak powiedziałem na początku, fantastyczna i atrakcyjna przygoda. W tym sensie „Znaki ognia” są bardzo przydatne, ponieważ dają nam wskazówkę, jak odbudować biblioteki klasztorne i ich zbiory. Bez nich zadanie to byłoby niemożliwe, stąd jego znaczenie. Naszym celem w osiągnięciu tego jest zapewnienie badaniom możliwości poznania, poprzez zidentyfikowany zbiór, ideologii lub nurtów filozoficznych, teologicznych i moralnych każdego zakonu oraz ich wpływu na jego działalność ewangelizacyjną i apostolską.
Ratowanie, także poprzez identyfikację każdego dzieła, poprzez katalogi, wartości kulturowych Nowej Hiszpanii, zapewniając warunki do ich badań.
Po siedmiu latach pracy w tej branży nastąpiła integracja i konsolidacja zbiorów zgodnie z ich pochodzeniem lub proweniencją konwentualną, ich techniczną obróbką i przygotowaniem instrumentów konsultacyjnych: 18 opublikowanych katalogów i ogólny inwentarz fundusze, którymi strzeże INAH, niebawem ukażą się, badania w celu ich upowszechnienia i konsultacji, a także działania mające na celu ich konserwację.
Biblioteka Narodowa Antropologii i Historii liczy 12 tysięcy tomów pochodzących z następujących zakonów: kapucynów, augustianów, franciszkanów, karmelitów i zgromadzenia oratorianów z San Felipe Neri, wśród których wyróżnia się Seminario de Morelia, Fray Felipe de Lasco. , Francisco Uraga, soborowe seminarium w Mexico City, Biuro Świętej Inkwizycji i Kolegium Santa María de Todos los Santos. Tego rodzaju fundusze bibliograficzne, które strażnicy LNAH znajdują się w Guadalupe, Zacatecas, w dawnym klasztorze o tej samej nazwie, pochodzą z kolegium propagandowego, które franciszkanie mieli w tym klasztorze (13 000 tytułów) i pochodzą z tego samego klasztoru, w Juririi. , Guanajuato (4500 tytułów) oraz w Cuitzeo, Michoacán, z około 1200 tytułami. W Casa de Morelos w Morelia w stanie Michoacán, z 2000 tytułami, podobnie jak w Querétaro, z 12 500 tytułami z różnych klasztorów w regionie. Kolejne repozytorium znajduje się w Narodowym Muzeum Wicekrólestwa, gdzie znajdują się biblioteki zakonów jezuitów i dominikanów z 4500 tytułami oraz w byłym klasztorze Santa Mónica w mieście Puebla z 2500 tytułów.
Kontakt z tymi europejskimi i Nową Hiszpanią, książkami naukowymi i religijnymi z przeszłości, które nas identyfikują, inspirują nas szacunkiem, czcią i gościnnością, domagając się naszej uwagi historycznej pamięci, która walczy o przetrwanie w obliczu porzucenia i świeckiego zaniedbania że kolonialna katolicka ideologia została zdegradowana przez triumfujący liberalizm.
Ignacio Osorio mówi nam, że te nowe biblioteki hiszpańskie „są świadkami i często agentami kosztownych naukowych i ideologicznych bitew, poprzez które Nowi Latynosów po raz pierwszy przejęli europejską wizję świata, a po drugie opracowali swój własny projekt historyczny”
Znaczenie i przetrwanie tych konwentualnych zbiorów bibliograficznych wymaga od nas jak największego wysiłku.
